اسكيزوفرني يا شيزوفرني يك اختلال رواني است. اين اختلال به دليل عوامل ژنتيكي و محيطي بروز پيدا مي‌كند. ژنتيك با درصد بالاتري نسبت به محيط نقش دارد. اسكيزوفرني با 3 نشانه مثبت، منفي و شناختي نمايان مي‌شود. شيوع اين بيماري بسيار كم است. اما هر دو جنسيت را به يك اندازه درگير مي‌كند.
اين اختلال به خودي خود قابل درمان نيست. حتي براي اسكيزوفرني درمان قطعي نيز در نظر گرفته نشده است. اما براي كاهش علائم و كنترل مهارت هاي رفتاري، از روش هاي درماني مانند روان درماني، دارو درماني، شوك الكترونيك و … استفاده مي‌كنند. اين اختلال انواع و جوانب مختلفي دارد. كه در اين مقاله توضيح داده ايم.

منبع: اسكيزوفرني | نشانه ها و علت بيماري اسكيزوفرنيا

اسكيزوفرني

اسكيزوفرني (Schizophernia) به نوعي اختلال رواني مزمن گفته مي‌شود. اين بيماري رواني همراه با خود علائم مثبت، منفي و شناختي بروز مي‌دهد. توهم و هذيان از واضح ترين نشانه هاي اين افراد است. اين اختلال خيلي شايع نيست. و از طريق ژنتيك به فرد منتقل مي‌شود. اين اختلال در آقايان اواخر نوجواني و اوايل دهه 20 بروز پيدا مي‌كند. اما در خانم ها در اواخر دهه 20 و اوايل دهه 30 نمايان مي‌شود.

اين اختلال همراه با خود علائمي دارد كه به 3 بخش مثبت، منفي و شناختي تقسيم مي‌شود. اما از علائم اوليه آن مي‌توان به انزوا طلبي، كاهش تمركز، تحريك پذيري، ضعف تحصيلي، اختلالات خواب و … اشاره كرد. درمان قطعي براي اين بيماري وجود ندارد. اما با روان درماني هاي پي در پي و آگاهي نسبت به بيماري، فرد كنترل بيشتري بر خود پيدا مي‌كند. در موارد خيلي شديد همراه با روان درماني از دارو درماني نيز استفاده مي‌شود.

نشانه هاي اسكيزوفرني

اسكيزوفرني نشانه هاي زيادي دارد. اما اين نشانه ها به 4 دسته مثبت، منفي، شناختي و اوليه تقسيم مي‌شود.

📌 نشانه اوليه

ابتلا به اسكيزوفرني در سال هاي نوجواني آغاز مي‌شود. و به مشكلات نوجواني نسبت داده مي‌شود. به دليل اينكه اين نشانه ها به نوجواني نسبت داده مي‌شود، در بسياري از موارد جدي گرفته نمي‌شود. در اين بخش از علائم اوليه اسكيزوفرني نام برده ايم.

▪ تحريك پذيري

▪ انزوا طلبي

▪كاهش تمركز

▪ تغيير دوستان

▪مشكلات خواب

▪ ضعف در عملكرد تحصيلي

📌 نشانه هاي مثبت اسكيزوفرني

نشانه هاي مثبت اسكيزوفرني معمولا در افرادي كه سالم هستند وجود ندارد. منظور از نشانه هاي مثبت، خوب بودن اين نشانه ها نيست. بلكه اين علائم به مرور وارد علائم اوليه مي‌شود. دائمي خواهد شد و در زندگي فرد تاثير خواهد گذاشت. از نشانه هاي مثبت اسكيزوفرني مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.

🔻 توهم

يكي از نشانه هاي مثبت اسكيزوفرني، توهم است. منظور از توهم يعني چيزي كه در واقعيت وجود ندارد و ذهن فرد باعث ايجاد اين موضوع مي‌شود. توهم شامل شنيدن، ديدن، بوييدن، چشيدن يا حس چيزهايي است كه وجود خارجي ندارد. توهم ديداري و شنيداري در اين بيماران شايع تر است.

🔻 هذيان

اكثر بيماران اسكيزوفرني، از خود علائم هذيان را نشان مي‌دهند. اين افراد به باورهاي غير منطقي باور دارند. شايع ترين هذيان افراد مبتلا به اسكزوفرني را در ادامه توضيح داده ايم.

▪ احساس دارد كه تحت كنترل فرد يا گروهي افراد است.

▪ اعتقاد بر اينكه ايده ها و نظرات شخصي آنها دزديده شده است.

▪به اين باور كه آشنايان قصد آزار و اذيت آنها را دارند.

▪  رويدادهاي طبيعي و رفتارهاي عادي اطرافيان را بد برداشت مي‌كنند.

▪  به قدرت هاي ماورايي اعتقاد دارند و خود را سرشار از اين قدرت ها مي‌دانند.

🔻 اختلالات حركتي

از ديگر نشانه هاي مثبت افراد مبتلا به اسكيزوفرني، احتلالات حركتي است. منظور از اين اختلال، تحركات عجيب و غير معمولي است. مانند رفت و آمدهاي بي هدف و مكرر در يك الگوي خاص.

🔻 اختلالات فكري

اختلالات فكري از ديگر علائم مثبت اسكيزوفرني است. در اين نشانه، فرد پردازش اطلاعات و رفتارهاي غير معمول دارد. نشانه هاي افراد مبتلا به اختلالات فكري شامل عدم تمركز، استفاده از واژه ها، صحبت هاي فاقد معنا، تكرار بيش از اندازه جملات و عبارات آهنگين مي‌شود.

🔻 اختلالات رفتاري

از ديگر نشانه هاي افراد مبتلا به اسكيزوفرني، اختلالات رفتاري است. از نشانه هاي اين اختلال مي‌توان به پرخاش، تكرار مكرر حركات، ثبات در وضعيت خاص براي مدت طولاني اشاره كرد. در اين شرايط بيمار قادر به مديريت رفتار و واكنش هاي خود نخواهد بود. حتي توانايي برقراري ارتباط با ديگران را ندارد.

📌 نشانه هاي منفي

منظور از نشانه هاي منفي افراد مبتلا به اسكيزوفرني، بد بودن نشانه ها نيست. به اين منظور است كه برخي از ويژگي ها در افراد سالم نيز مشاهده مي‌شود. در ادامه راجع به نشانه هاي منفي توضيح داده ايم.

▪ كم حرفي

▪ محدوديت احساسات

▪كمبود انرژي

▪ بي انگيزگي

▪عدم اشتياق به زندگي

▪ عدم رعايت بهداشت شخصي

📌 نشانه هاي شناختي اسكيزوفرني

افراد مبتلا به اسكيزوفرني از خود نشانه هاي شناختي نيز بروز مي‌دهند. اين نشانه ها شامل عدم درك اطلاعات، ناتواني در بهره گيري، ميزان تمركز، توجه و عملكرد حافظه فعال مي‌شود.

علل اسكيزوفرني

اسكيزوفرني علت دقيق و مشخصي ندارد. اما بر اساس پژوهش هاي انجام شده دلايل احتمالي وجود دارد كه در ادامه توضيح داده ايم.

🔷 ژنتيك

يكي از عوامل بروز اسكيزوفرني، ژنتيك است. به اين منظور كه يكي از والدين ژن اسكيزوفرني داشته باشد، به كودك منتقل مي‌كند.

🔷 عوامل محيطي

يكي از عوامل بروز اسكيزوفرني، عوامل طبيعي است. از عوامل محيطي مي‌توان به مصرف برخي مواد مخدر، سموم، موقعيت استرس زا و ژن هاي معيوب اشاره كرد.

🔷 ناهنجاري هاي ساختار مغز

بر اساس تحقيقات انجام شده، ناهنجاري هاي ساختار مغز باعث پديدار شدن اين بيماري مي‌شود. در واقع اين افراد از ساختارهاي غير طبيعي برخوردارند.

🔷 مغز و انتقال دهنده ها

كنترل انتقال دهنده هاي عصبي در مغز برخي از افراد مبتلا به اسكيزوفرني وجود ندارد. همين امر باعث تغيير در رفتار و تفكر است.

مراحل اسكيزوفرني

اسكيزوفرني 3 مرحله اصلي دارد. اين مراحل را در اين بخش مقاله توضيح داده ايم.

✨ مرحله مقدماتي

اولين مرحله اسكيزوفرني، مرحله مقدماتي است. اين مرحله شامل بروز نخستين علائم ها است. مرحله مقدماتي در سن نوجواني و يا ابتداي جواني نمايان مي‌شود.

✨ مرحله فعال اسكيزوفرني

دومين مرحله اسكيزوفرني، مرحله فعال است. در اين مرحله نشانه هاي هذيان، توهم، بي نظمي در رفتار و گفتار كاملا وضوح پيدا مي‌كند.

✨ مرحله باقي مانده

سومين مرحله از اسكيزوفرني، مرحله باقي مانده است. در اين مرحله علائم مثبت فرد وجود نخواهد داشت. بلكه فقط علائم منفي نمايان است. مثلا توهم فرد رفع مي‌شود، اما كم حرف شده است.

انواع اسكيزوفرني

اسكيزوفرني طيف گسترده اي دارد. كه در اين بخش از مقاله راجع به انواع آن توضيح داده ايم.

🟡 بي تفاوت

نوع بي تفاوت اسكيزوفرني، نشانه هايي مانند بي احساسي، بي تفاوتي، بي علاقگي، عدم علاقه به موضوعات اطراف و عدم اشتياق دارند.

🟢 پارانوئيد | اسكيزوفرني

پارانوئيد نوع ديگر اسكيزوفرني است. اين نوع از اواخر نوجواني يا اوايل جواني نمايان مي‌شود. نشانه هايي مانند شك و توهم دارد. توانايي حفظ جايگاه شغلي و دوستان را ندارند.

🟣 باقيمانده

نوع باقيمانده اسكيزوفرني، همراه با توهم و هذيان نيست. اما رفتارهايي مانند اختلال در انجام وظايف، انزوا طلبي، رفتار غير عادي، ادراك غير ارادي، عدم توجه به بهداشت فردي در اين افراد مشاهده مي‌شود.

🟠 آشفته | اسكيزوفرني

هبفرنيك، آشفته و سازمان نيافته نوع ديگر اسكيزوفرني است. در اين نوع فرد از خود نشانه هاي مانند آشفتگي در تكلم، آشفتگي رفتار، بي تفاوتي و منزوي بودن برخوردارند.

⚪ كاتاتونيك

يكي از انواع اسكيزوفرني، كاتاتونيك است. در اين نوع اسكيزوفرني، اختلالات حركتي مانند بي تحركي افراطي يا فعاليت هاي شديد و خشونت آميز وجود دارد.

درمان اسكيزوفرني

اسكيزوفرني بيماري نيست كه با رواندرماني ساده رفع شود. اما با برخي از روش هاي درماني مي‌توان به كاهش علائم كمك كرد. در ادامه روش هاي درماني اسكيزوفرني را توضيح داده ايم.

⭕ روان درماني و درمان روانشناختي

يكي از روش هاي درمان اسكيزوفرني، روان درماني است. در اين روش درماني از رويكرد هاي مختلفي براي درمان استفاده مي‌كنند تا مشكلات رفتاري كاهش پيدا كند. حتي زماني كه فرد به آگاهي از بيماري خود برسد، كنترل و مديريت بهتري بر رفتارش دارد. رواندرماني يا روانشناختي حالت هاي گوناگوني دارد كه در ادامه ذكر كرده ايم.

▪ براي جبران مشكات ناشي از پردازش اطلاعات، از روش اصلاح شناختي استفاده مي‌كنند.

▪ مشاوره خانواگي به فرد و اعضاء خانواده نحوه برخورد و رفتار را آموزش مي‌دهد. در اين روش درماني راه هاي پيشگيري و عود بيماري را آموزش خواهيد ديد.

▪ با كمك توانبخشي به بهبود مهارت هاي آموزشي، اجتماعي، شغلي و تحصيلي تمركز بهتري خواهيد داشت.

▪ بستري شدن براي بيماراني در نظر گرفته مي‌شود كه وضعيت حادي داشته و قصد آسيب به خود و ديگران دارند.

⭕ مراقبت هاي ويژه تخصصي

در روش درماني مراقبت هاي ويژه (CSC) با رويكرد تيمي از روش هاي گوناگوني مانند دارو درماني، مشاوره، خدمات اجتماعي، آموزشي و شغلي استفاده مي‌كنند. حتي در اين روش از خانواده ها نيز كمك گرفته مي‌شود. و آموزش هاي لازم به آنها توضيح داده خواهد شد.

⭕ تحريكات مغزي

يكي از روش هاي درمان اسكيزوفرني، تحريكات مغزي است. در اين روش، پزشك قسمت هايي از مغز را مورد تحريك قرار مي‌دهد. تا اسكيزوفرني تحت كنترل قرار بگيرد.

⭕ الكتروشوك درماني

در روش درماني الكتروشوك براي افراد مبتلا به اسكيزوفرني، شوك هاي الكتريكي خفيف به سر بيمار متصل مي‌كنند. اين روند درماني حدودا 2 تا 3 جلسه در هفته است. در اين روش درماني، به تدريج خلق و خوي فرد بهبود مي‌يابد.

⭕ دارو درماني

درمان دارويي جهت كاهش و بهبود نشانه هاي اختلالات فكري، هذيان و توهم بيماري اسكيزوفرني است. در دارو درماني از داروهاي ضد روان پريشي، ضد افسردگي، تثبيت كننده خلق‌و خو و تركيب داروهاي ذكر شده استفاده مي‌كنند.

كلام آخر

اختلال اسكيزوفرني يا شيزوفرني، يك بيماري سخت و غير قابل درمان قطعي است. افرادي كه مبتلا به اين بيماري هستند بايد با كمك درمان روان شناختي و دارو درماني هاي اصولي علائم خود را كاهش دهند. بنابراين با مشاهده علائم اين اختلال در اطراف خود، حتما از روانشناس كمك بگيريد.

مركز مشاوره آواژه به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه اسكيزوفرني مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي آواژه تماس حاصل نماييد.

منبع: اسكيزوفرني | نشانه ها و علت بيماري اسكيزوفرنيا